GündemKöşe YazılarıProf. Dr. Fatih SATIL

Ağaçlar Utanır mı?

Ormanlık bir alanda başınızı kaldırıp dikkatle ağaçların üst dallarına doğru baktığınızda, ağaçların en tepedeki dallarının ve yapraklarının birbirine değmediğini görürsünüz.

Özellikle gökyüzünün görülebileceği bir seyreklikteki ormanda yukarı doğru bakarsanız ağaçların kenarlarına adeta gökyüzü renginde bir kalemle bir sınır çekilmiş gibi bir manzara ile karşılaşırsınız. Ağaçların arasından sızan gün ışığı ise ortaya büyüleyici bir görsel tablo çıkmasına neden olur. Özellikle tropikal ormanlarda daha sık görülen bu duruma, ormancılık dilinde “Taç Utangaçlığı (Crown Shyness- Tree Shyness)” denir. Ancak bu durum tüm ağaçlar için geçerli değildir. Ağaçların taçlarında görülen bu gizemli yapı, ilk 1920’lerde gözlenmiş. O zamandan bu zamana birçok hipotez öne sürülmüştür. İşte bu hipotezlerin bazıları:

Fotosentez için gerekli olan güneş ışınlarından maksimum seviyede yararlanabilmeleri için ağaç taçları böyle dizayn edilmiş olabilirler. Bilindiği gibi, iki ağacın dalları birbiri üzerine bindiğinde aşağıdaki yapraklara ulaşan güneş miktarı azalıyor ve bitki gelişimi yavaşlıyor. Bu yüzden ağaçlar kendine komşu olan diğer ağacın dallarına doğru gelişmez, yukarıya yani güneşe doğru büyür.

Zararlı böceklerin ağaçlarda yayılmalarını önlemek amacıyla ağaç tepeleri aralarında mesafe bırakılmış olabilir. Bu şekilde, ağaç dalları arasında mesafe kaldığında bir ağaca dadanan ve ağacın dal ve yapraklarına zarar veren böceklerin yan ağaca geçişleri kısmen önlenmiş olur.

Birbirine yakın ağaçların dalları birbirlerine sürterek diğer ağacın dalının kırılmasına ve yaprağının dökülmesine yol açabilir. Ağaçların bu zarardan korunmaları için taçları arasına mesafe bırakılmış olabilir.

Görüldüğü gibi, ağaçların bu taç yapısındaki gizem tam olarak çözülememiş olmakla birlikte, doğada ve her bir parçasında ne kadar muntazam bir sistemin yerleştirilmiş olduğu akıl sahibi insanların dikkatini çekiyor ve düşündürüyor.

 

Prof. Dr. Fatih SATIL
Balıkesir Üniversitesi / Balikesir University
Fen-Edebiyat Fakültesi / Faculty of Arts and Sciences
Biyoloji Bölümü / Department of Biology

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu