Baharın müjdecisi Nevruz

Baharın müjdecisi NEVRUZ

Nevruz, ilkbaharın başlangıcı, bitkilerin toprak yüzüne çıktığı, ağaçların yeşerdiği, hayvanların inlerinden, kuşların yuvalarından çıkıp dünyayı şenlendirdiği bir gün olarak bilinir. Mahlûkatın yeryüzünü canlandırıp şenlendirdiği gün olduğu için bir nevi “bayram” havası yaşanır.

Bunlara ek olarak Nevruz, tabiatta bahar başlangıcında açan ve bu nedenle baharın gelişini müjdeleyen bir çiçeğin adıdır aslında. Bilimsel adı “Iris” olan bu çiçeğin halk arasındaki yaygın adı ise “Süsen” dir. Türkiye’de doğal olarak 40 çeşidi bulunan bu bitkinin; Nevruz, Süsen, Nevroz, Navruz, Kurtkulağı, Mezarlık gülü, Zambak, Susın… gibi 30 farklı yerel ismi vardır.

Süsen bitkisi yumrulu bir bitkidir. Mavi, sarı, mor, pembe, turuncu ve beyaz renkte açan çiçek rengi çeşitleri vardır. Zaten eski Yunanda da Iris, gökkuşağı anlamına gelmekteymiş. Renk cümbüşü ve güzelliği ile bahçelerin vazgeçilmez çiçeklerindendir.

Aşık Veysel’de konu etmiş şiirine bu ȃlȃ çiçeği;

Nevruz der ki, ben nazlıyım

Sarp kayalarda gizliyim

Mavi donlu, gök gözlüyüm

Benden âlâ çiçek var mı?

Mezarlıklarda görüp de belki de hiç değer vermediğimiz hoş kokulu ve rengarenk açan baharın müjdecisi olan Nevruzlar; park, bahçe ve mezarlıklarda süs bitkisi olarak dikkatimizi çeker.

Resimlerde genelde ölümü simgeler. Kültürümüzde de mezar çiçeği olarak bilinir. O yüzden de biraz hüzünlü bir çiçektir aslında…

Dünyada da bu bitki ile ilgili farklı inanışlar vardır: Floransa şehri 1100′lü yıllarda bu bitkiyi şehir amblemi olarak seçmiştir. 1200′lerde ise Fransa’da asalet ve dinin sembolü sayılmıştır. İnanışa göre; üç yaprak inanç, bilgelik, cesaret anlamına gelmekteydi. Ortaçağda insanlar soğanına sahip olabilmek için müthiş paralar vermişlerdir.

Günümüzde çok tartışılan Nevruz’u, baharın başlangıcı olarak bilmek gerekir, haşrin, yani öldükten sonra dirilmenin bir nümunesi olarak bilmek gerekir ve her baharda bitki ve hayvanların yeniden yeryüzüne çıkıp canlanması olarak görmek gerekir.

Bugün Nevruzdur; yeryüzünde müthiş bir değişiklik bir yenilenme olacak, acayip işler olacak. Bu değişimi görmek için, şu baharın şu güzel gününde, güzel çiçekli bir tepeye çıkıp etrafı bir seyran etmek tefekküre dalmak gerekir. İşte o zaman, kışta harap olmuş o bitkilerin bir mucize gibi yeniden dirildiğine şahit olacaktır insan. Âdeta bu kupkuru bir çöl gibi olan tepelerin rengarenk çiçekler açtığını görecektir. Bahara ve mahlûkata bu gözle bakacak olursak Nevruzun gerçek manasını anlamış olacağız. Bu vesileyle Nevruz’unuzu tebrik ederim. Her gününüzün bayram sevinci ve huzurunda geçmesi dileğiyle…