Çam Fıstığındaki Mucize

ÇAM FISTIĞINDAKİ MUCİZE

Çam fıstığı, Fıstık çamının (Pinus pinea) kozalaklarından çıkarılan ve sert kabukların kırılması sonucu elde edilen krem-beyaz renkli bir tohumdur. Çam fıstığı, beyazımsı bir renge ve kendine has bir aromaya sahiptir.

Allah, çam fıstığını -âdeta onun çok kıymetli bir ürün olduğunu bizlere hissettirircesine- kozalakla paketleyerek göndermiştir.

Pek çok kültürün farklı mutfaklarında farklı yemeklerin içine konulan çam fıstığı, özellikle Osmanlı Mutfağında oldukça sık kullanılmış ve geçmişten günümüze pek çok yemeği lezzetlendirmiştir. Pek çok yöresel ekmek, aşure ve irmik helvası gibi tatlılarda, sos, kek, et, balık, sebze yemeklerinde, dolma ve iç pilavlarda, mayonez ve margarin yapımında kullanılmaktadır.

Enerji verici bir özelliği olan çam fıstığının 100 gramında; 583 kalori, 44.9 gram yağ, 31.6 gram protein, 5.15 gram karbonhidrat ile vitaminler (C, B1, B2 ve E) mineraller (çinko, manganez, bakır, potasyum, demir) ve su bulunmaktadır. Kuvvetli bir besin olduğundan günde 2 çorba kaşığı kadar yaklaşık 25 gram’dan fazla yenilmemelidir.

Her ne kadar fıstık çamının sadece fıstıklarından gıda olarak yararlansak ta ağacın odunu, reçinesi, dal ve yaprakları, kozalakları ve tohumları da tıbbi, süs, yakacak, gübre, mobilya sektöründe, rekreasyon ve peyzaj gibi bir çok alanda kullanılmaktadır.

Fıstık çamı tıbbi amaçlı olarak; damar tıkanıklığı, yüksek tansiyon, onikiparmak bağırsağı, siroz ve mide tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca, tüberküloz ve aneminin gelişmesini engeller, Çam fıstığı dalları ve kozalakları astım tedavisinde, reçine ve yaprakları ise yara tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca, pürçek denilen dal uçlarından yapılan çay bronşite iyi gelmektedir. Tohumlar afrodizyak özelliktedir. Çam fıstığı yağı ise gastrit’e iyi gelmektedir.

Fıstık çamının kozalakları yurt dışında dekoratif süs amaçlı ve yılbaşı sepeti yapımında da yoğun olarak kullanılmaktadır.

Eskiden sadece yakacak olarak kullanılan fıstığı alınmış kozalaklar öğütülerek turba denilen fidan toprağının içinde belli oranda karıştırılarak doğaya geri dönüşümü sağlanabilir.

Fıstık çamı kabukları içerdiği tanenden dolayı derilerin tabaklanmasında kullanılır.

Çam kozalakları öğütülerek yonga levha üretiminde alternatif bir malzeme olarak kullanılabilir. Hatta balatalarda değişik özellikler kazandırmak amacıyla kullanılan sürtünme malzemesine alternatif olarak çam kozalak tozu katkılı otomotiv fren balatası üretim çalışmaları yapılmaktadır.

Fıstık çamları dekoratif tepe yapısı nedeniyle, güzel bir peyzaj elemanı olarak park ve bahçelerde kullanılabilir.

Son yıllarda Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğünce ilimiz orman sahalarında da bol miktarda dikimi yapılan fıstık çamlarından gıda olarak kullanımının dışında da yararlanma yoluna gidilmelidir. Bu amaçla özellikle fıstığı alınmış kozalak gibi atık ürünlerin değerlendirilmesi konusunda eğitimler verilerek yerel halkın bilgilendirilmesi oldukça önemlidir.