GündemEnder GÖKMENKöşe Yazıları

İrlanda fosil yakıtlardan yatırımını geri çeken ilk ülke oldu

İrlanda Cumhuriyeti, millet meclisinin aldığı ve tüm partilerin destek verdiği bir karar ile tarihte yakıt şirketlerinden tüm yatırımını geri çeken ilk ülke oldu.

Ülkenin 8 milyar euro (45 milyar Türk lirası) değerindeki yatırım fonunun; kömür, petrol, doğal gaz ve turba kömürü (turf) olmak üzere 150 kadar şirkette yaklaşık 318 milyon euroluk (~1,8 milyar Türk lirası) yatırımı var. Kararın millet meclisinden sonra senatodan da hızla geçerek yasalaşması ve yatırımların 5 yıl içerisinde satılması bekleniyor. Son yıllarda giderek güçlenen divestment (yatırımını geri çek) hareketi, başta eğitim kurumları ve hükümetler olmak üzere kurumların yatırımlarını fosil yakıt sektöründen başka sektörlere yönlendirmesini savunuyor.

Divestment hareketi ile şu ana kadar yüzlerce kurum, fosil yakıt şirketlerinden 6 trilyon dolarlık (~29 trilyon Türk lirası) yatırımını geri çekme kararı aldı. Bunlardan en büyüğü Norveç’in 1 trilyon dolarlık (4,85 trilyon Türk lirası) değerindeki yatırım fonu oldu. Norveç, kömür şirketlerinden yatırımını çekmeye başladı, şimdi ise petrol ve doğalgaz şirketlerindeki yatırımlarını satmak için adımlar atıyor.

Yatırımların geri çekilmesini destekleyenler iklim değişikliğinin ve küresel ısınmanın yok edici etkilerine yol açmamak için fosil yakıtların artık kullanılmaması gerektiğini savunuyor. Şu andaki fosil yakıt kaynaklarının bile iklim değişikliğinin etkisini artıracak seviyede olduğunu savunan bu görüş, daha fazla fosil yakıt kaynağı üretimini etik olarak yanlış ve ekonomik olarak bir risk olarak kabul ediyor. Bu yüzden bu şirketlerdeki paylarını satıp, şirketlerin ekonomik kaynaklarını azaltmayı hedefliyorlar.

Bununla beraber bazı uzmanlar, yatırımların geri çekilmesinin işe yaramayacağını, etik değerlere dikkat etmeyen yatırımcıların hisse paylarını ucuza aldıktan sonra geri satacağını ve şirketlerin değerlerinde bir değişiklik olmayacağını savunuyor. Bu görüşü savununlar, şirket içerisinde pay sahibi olarak kalmayı ve fosil yakıt şirketlerini içeriden değiştirmeyi daha etkili görüyor.

Bununla beraber İrlanda Cumhuriyeti meclisine bu yasayı teklif eden bağımsız milletvekili Thomas Pringle, İrlanda’nın yatırımlarını geri çekme kararı ile, hem İrlanda halkının hem de uluslararası toplumun artık dar ve kısa dönemli yerleşik yatırımların ötesine geçeceği ve farklı çözümler düşüneceği mesajını verdiğini savunuyor. Yasa teklifi içerisindeki fosil yakıt şirketi gelirinin en az %20’sini fosil yakıt arama, çıkarma ve geliştirmeden kazanan bir şirket olarak tanımlanmış. Teklif aynı zamanda, bu şirketlere fosil yakıtlardan yatırımı çekmesi halinde daha sonra yatırım yapılabileceğini belirtiyor.

Yasa teklifini hazırlayan Gerry Liston, hükümetlerin Paris İklim Anlaşması’ndaki yükümlülüklerini yerine getirmesi için, fosil yakıt şirketlerinden yatırımlarını çekmesi gerektiğini savunuyor. Liston, diğer ülkelerin de İrlanda’nın aldığı kararı hızla takip etmesi gerektiğini belirtiyor.

Kaynak: The Guardian, New Yorker, Go Fossil Free

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu