TREN DURDURUYOR HELİKOPTER DÜŞÜRÜYOR KİM BU !

Bir Kumaş, metre ve bir makasla başlıyor kırsal’ın pırırıltılı şalvarları ile göz kamaştıran güzel kızlarının hikayesi. Ama önce soralım: Yaymacılar sokak, İpek Caddesi, Basmacılar sokağı ve yorgancılar çarşısı… Bu adresleri hatırlamayan var mı?

WHATSAP’TAN ATTIM BİLGİ VER

Balıkesir’in merkez ve kırsal bölgelerinde yaşayanlar, ilginç ve bilinçli bir alışveriş yöntemini takip ediyor. 60-70 yaş arası müşteriler “kangi hangisini alalım” diyerek kurdukları cümlelerle şaşırtırken bir diğer arkadaşı “ben whatsaptan attım komşu şimdi söyler” diyerek cümleyi tamamlıyor. Eskiye nazaran çok kumaş almak yerine günlük kullanım ve simliye olan tercihse bilinçli ve modanın takip edildiği işaretini veriyor.

MANİFATURACININ DİLİNDEN

Bayramlarda ve yepyeni heyecanların yaşanacağı düğün yada özel davetlerde alınacak hediyeliklerin baş tacı kumaşlar. Bugünlerde tren durduran, helikopter düşüren, çalı kopartan, al beni götür beni adını taşıyan kumaşlarla daha da renklenen mesleğin renklerini kırsalın gözdeleri kullanıyor.Manifaturacılık ve Balıkesir’deki müşteri potansiyelinden alışkanlıkların değişimine dair Yeniceliler manifaturacılıkla görüştük.

BALIKESİR’DE MANİFATURACILIK

Balıkesir’de manifaturacılık mesleği ve Bayram üzeri alışverişlerdeki değişimi Balıkesir’in köklü esnaflarına sorduk. Dededen toruna, babadan oğula geçen ve yıllardır aynı bölgede mekan tutan Yeniceliler manifatura dükkanında Mehmet Poyrazlı ile görüştük. 57 yıllık tecrübenin adı Yeniceliler manifatura dükkanında simli renkleriyle parlayan kumaşları dinledik.
Poyrazlı, “Bayramlarda 20 gün önceden işler çok yoğun olurdu. Şimdi ister istemez ekonomik olarakta etkileniyorlar sanırım. Para olmadığı için belki de iş pek olmuyor. Son 10 gün hareketlilik hep yaşıyoruz. Hergeçen gün alışveriş yapma gün sayısı da geriliyor. Düşüş var ama yine de “Allah bereket versin” diyoruz. Bizim mesleğimiz peygamber mesleği ve mesleğimizden memnunuz. İşlerimiz kötü demiyoruz yine Allah bereket versin diyerek her gün kapımızı açıyor ve müşterimizi bekliyor gün içinde gelen olursa satışımızı yapıyoruz.” dedi.

DOLAR KURU ETKİLİYOR

Bizi kumaş alırken en çok etkileyen durum dolar. Doları 3bin 900 iken aldığımız zaman 50TL’ye sattığımız bir şalvarı şuan için 65 TL’ye satmak zorunda kalıyoruz. Bu durumda da müşteri kaybımız olmuyor değil tabi ki. Bize kumaşlar Kore’den geliyor. Hepsi ithal ve dolar bazında gelir. İthal kumaşlar çıktıktan sonra tercih edilmesi nedeni ile de Kore’den gelmeye başladı.

KUMAŞ FİYATLARI NASIL?

Tek en viskonlar 20 TL den başlayıp 50 TL’ye kadar çıkıyor. Simli kumaşlarda 40TL den başlıyor 70 TL ye kadar var. Pullular ise 70TL den başlıyor. 1000TL ye kadar çıkan pullu kumaşları var. Pullular Hint işi genellikle abiye giyim için alınıyor.

“KUMAŞ MAKAS METRE BİRDE ALLAHIMIZ VAR”

Mehmet Poyrazlı (52) “Manifatura dükkânımızda kumaşlarımız, metre ve birde makasımız var kullandığımız. Birde Allah’ımız başka bir şeyimiz yok.” dedi. Poyrazlı manifaturacılığı anlattı ve Balıkesir’de geçmiş yıllarda yaymacılar, basmacılar, Yorgancılar adını alan cadde ve sokakların adlarının manifatura dükkânlarının bol olduğu bölgeler olduğu için bu adları aldığını ifade etti. Günümüzde 7-8 dükkân kaldı. Bizler mesleği yaşatanlarız. Babadan oğula dededen toruna geçen meslek Kumaşlarımız ve bu manifatura dükkânımız” şeklinde konuştu.

KIŞIN DURGUN YAZIN RENKLİ KUMAŞLAR

Manifaturacılık kışın durgun geçen ilkbahar ve yaz döneminde hareketlenen işlerin hız kazandığı bir meslek. Genellikle 7buçuk ay işler iyi ise 4,5 ay işler durgun olur. Yine de şükür diyoruz. Manifaturacıların en büyük sıkıntısı Dolar kurunun yaşattıkları. Bunun dışında bir sıkıntı pek yok. Manifaturacılıkta gün geçtikçe azalan bir meslek. Balıkesir’de buralar olduğu gibi manifatura dükkanları ile eskiden kaplıymış ama gün geçtikçe bir bir azalmış ve bizler kaldık. Bu azalışta

BİR HAYALİ SÜSLEYEN KUMAŞLAR YAYMACILARDAN BASMACILARA UZANIR…

Yaymacılar caddesinde ki küçük alışveriş noktaları uzun yıllar Balıkesirlilere hizmet etmiş. Balıkesir’in merkezi bir noktasında olan ve birbirine bağlı olan caddelerin sokakların adını taşıyan bu bölgede dükkan sahipleri ürünlerini yıllarca Balıkesirlilere sunmanın telaşını yaşamış. Cadde ve sokaklarsa Balıkesir’in merkez ve kırsal bölgelerindeki mihenk taşlarını insanları ağırlamış adeta…

BİR TUTKU SİMLİ KUMAŞLAR

Balıkesir merkezinde yorgancılar çarşısından tutun basmacılar sokağına yaymacılar caddesine heryer Balıkesir ve çevre ilçeleri ile mahallelilerine yıllarca rengarenk kumaşları ve yorganları satmış. Gelinlik çağındaki kızların hayallerini süsleyen gelinlikler ve bedeninde şekil bulan kumaşlar hep buralardan çıkmış. Yaymacılar Caddesi Basmacılar sokak geçmişte rengarenk çeşit çeşit kumaşların doluluğu ve insan kaynayan bir sokak olarak hatırlanıyor. Bol alışverişin yapıldığı yerlerde günümüzde hala mesleğin dededen toruna, babadan oğula yaşatıldığı dükkanlar var. Sayıları 7-8’i geçmiyor ancak; hergeçen gün yıllara meydan okuyan kumaşçılık manifatura mesleği ve gelin kızların hayallerini süsleyen gelinlikler bu sokak ve caddelerde hala satılıyor. Günümüz imkânları ve çoğalan büyük AVM ler ile birlikte azalış gösteren dükkân sayısı ile birlikte yine de bir tutku o rengarenk kumaşlar…

ESKİDEN KUMAŞLAR SANDIK BEKÇİLERİYDİ

35 sene öncesi genç çiftlerin evleneceğinde her iki tarafı da heyecanlandıran ve ailelere dağılan bir etki ile, sandıklara konacak kumaşlar özenle seçilir neredeyse top top alınırdı. Geçmiş yıllarda görkem ve ihtişam için donatılan sandıklarda adeta kız ve erkek tarafı yarışır ve kullanılmayacak olsa da kullanılır düşüncesi ile yarışa girişilirdi. Her iki tarafında topluca gittiği alışverişlerde “şunu da ver bunu da. Şu da gerekli buda… “denilerek gerek kumaş, gerekse mendilden iç çamaşırına giyim kuşamla donatılan sandıklara ne varsa doldurulurdu. Özellikle kırsal kesimlerde alınan bu giyim kuşam ürünleri tek tek gösterilir, hem erkek hem de kadın tarafının komşulara, akrabalara alınanları anlatışlarıyla farklı bir gelenek yaşatılırdı. Bu gelenek günümüzde seyir değiştirdi. Değişen moda trendinde sandıklar adeta rafa kalktı. Geçmişte ahşap ve ağır olan işlemeli sandıkların yerini daha hafif ve modern görünümlü sandıklar aldı. Hatta sandık tercih etmeyenler ve sadece bohça hazırlayarak ev ve genç çift için alınan gardıroplar daha ön planda. Kumaşlarsa sim lendi allandı pullandı. Renkten ziyade taşlarla, simler dökülerek parıltılarıyla günümüzde alınır oldu.

TOPLUCA ALINIR MODAYA BAKILMAZDI

Poyrazlı “Pazen, Poplin 10’ar 10’ar alınırdı. Sandıklara konurdu. Müşterilerde zaman içinde bir bilinç oturdu. Sandıklarda artık kumaş beklemiyor. Eskiden topluca alınır modaya bakılmaz eski yeni hangi kumaşları aldıysa diker diker giyerlerdi. Bugünse bilinçli olan bir müşteri kitlesi var.” (Pazen Genellikle bezayağı, bazen 2/2 dimi örgüsüyle dokunduktan sonra yüzeyi havlandırılmış olan kumaşlara verilen genel addır. Atkı ipliğinin havlandırılmasıyla oluşturulur.)Poplin (Bezayağı örgüsüyle ince çözgü ve kalın atkı iplikleriyle dokunan kumaşlardır. Eskiden ipek iplik kullanılarak dokunan poplin kumaşlar günümüzde merserize edilmiş ince numara penye pamuk ipliğinden dokunmaktadır.)

“75 YAŞINDA KANKİ DİYEN MÜŞTERİM VAR”

Müşteri çeşitliliğinin bol olduğunu belirten Poyrazlı şimdiki müşterilerimiz Entel ,şık. Kanki diyen müşterilerimiz var bizim. Teknolojiyi kullanabilen müşteriler.75 yaşında bir teyze geldi dükkâna kanki ne yapıyoruz hangisini alacağız deyince ben şaştın kaldım. Ama artık herşey değişti bizim müşterilerimiz bile ileriyi gören müşteriler. Kumaşlara bakan bir teyzede ben bunu whatsaptan bir göndereyim mi diye sorunca şaşırdım ama bunları görüyoruz. Çokşey değişti Genç yaşlı herkes İnterneti kullanıyor.

“YILLARLA BİRLİKTE GERİDE KALANLAR”

“Konfeksiyonculuk gelişince bizim işimiz popülerliğini yitirdi. Buna rağmen bizde ürün alan daimi müşteriler var onlarda bizim gibi hazır giyime direniyorlar. Neredeyse 40 yılımı geçirdim bu meslekte, kumaşın en kalitelisini bulundurduğum için gerek bayan ve gerekse erkek müşterilerimiz bizde kumaş alıyorlar. Konfeksiyonculuk her ne kadar revaçta olursa olsun belirli müşterilerimizle işimizden memnunuz. Eskiden düğünlerde hediyeleşme adetimiz yoğundu hala var ama eskiden daha yoğun yapılırdı. Bu hediyelikler için herkes manifaturacılara gelip çok sayıda hediyelik kumaş alırdılar. Yorgan, yastık yüzlerinden, elbiselere kadar her şeyi manifaturacılardan alan vatandaşlarımız bolca hediyeleşirlerdi. Son dönemlerde bu adet zayıflamasına rağmen ihtiyarlarımız tarafından özellikle sürdürülüyor.” Semra Aman Akyürek

Viskon fiyatları 20 TL’Den başlıyor 50TL’ye kadar çıkıyor. Pullular ise 150 TL ile Bin TL arasında. Simli kumaşlar gençlerin gözdesi 40 TL ile 70 TL arasında değişiyor. Kadife şalvarlık 70TL.