GündemEnder GÖKMENKöşe Yazıları

Yeni geliştirilen enzim pet şişeleri öğütebiliyor

Bilim insanları tarafından geliştirilen yeni bir enzim, polietilen tereftalat adlı plastik ürünleri ya da genel adı ile PET ürünlerini öğütebiliyor. 1940’larda geliştirilen bu ürün şimdilerde milyonlarca ton plastik şişenin ana maddesi. PET şişeler doğada yüzlerce yıl boyunca kalabiliyor ve kara ve deniz kirliliğinin en büyük sebeplerinden birisi.

İngiltere’de bulunan Portsmouth Üniversitesi ve ABD Enerji Departmanı’na bağlı Ulusal Yenilenebilir Enerji Laboratuvarı tarafından yapılan ortak çalışmada keşfedilen enzimin asıl kaynağı 2016’da keşfedilmiş. Japonya’da atık geri dönüşüm tesislerinde doğal olarak ortaya çıkmış, hatta evrimleşmiş bir biyolojik katalizör olan bu enzim plastiği yiyebilen bakterilerden gelmekte.

PET plastikleri öğüten ya da parçalayan bu enzime daha sonra uzmanlar bir kaç aminoasit kaynağı ekleyerek yapısını değiştirmiş. Bu yeni yapısı ile beraber enzim, şans eseri plastikleri daha hızlı öğütmeye başlamış. Uzmanlar bu durumun enzimin daha iyi bir şekilde geliştirebileceğini gösterdiğini belirtiyor. Enzimler zehir içermeyen, doğada çözünen ve mikroorganizmalar ile büyük oranlarda üretilebilen bir kaynak olduğu için oldukça yüksek bir potansiyele sahip.

Melbourne Üniversitesi’nde kimyasal analist olarak çalışan Dr. Oliver Jones, Reuters’e yaptığı açıklamada, bu enzimin toplumun giderek büyüyen atık problemini en çok kullanılan plastiklerden birini öğüterek azaltabileceğini belirtiyor. Bunun için plastik parçalarının ilk önce daha küçük parçalara ayrılması gerekiyor ama araştırmayı yapan uzmanlar enzimlerin milyonlarca ton plastik şişeleri öğütebileceğini öne sürüyor. Bununla beraber akademik çevrelerde bu gelişmelere temkinli yaklaşılması konusunda uyarılar da mevcut. Bu enzimin doğada kullanılması mikro plastik miktarını artırıp, kirliliği daha tehlikeli bir hale getirme riski de taşıyor. Bu yüzden enzimin, plastiği geri dönüştüren atık merkezlerinde veya fabrikalarda kullanılması ve süreci hızlandırmasına yardımcı olması planlanıyor. Özelikle mekanik olarak geri dönüşüm yapılamayan plastik maddelerin bu enzimle çözülmesi daha da basit bir hale getirilebilir.

Enzimin bulunması kamuoyunu heyecanlandırsa da, Dr. Jones’un da içinde bulunduğu birçok bilim insanı bu enzimi geliştirmekle beraber, basitçe plastik kullanımını azaltacak önlemler almamız gerektiğini ve bunun basit ama etkili bir çözüm olduğunu belirtiyor.

Kaynak: Independent, Reuters

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu